Interview by Maria Denise Dourado da Silva, professor of the Volleyball Methodology of the Physical Education and researcher in the field of Embodiment at the Universidade de Brasília. Date 9 February 2021.
Wie ben je? Kort curriculum vitae.
Mijn naam is Pieter Joon, geboren in 1942 in Amsterdam,
Ik kreeg het Polio virus eind 1944, toen ik 2 ½ jaar was. Heb 6 maanden in het ziekenhuis gelegen, waarvan 2 maanden in het gips en 4 maanden in een ijzeren long. Helaas wisten ze toen nog niets over Polio.
Ik ben sedert 1960 betrokken bij Volleybal als coach, scheidsrechter en bestuurder. Hierna als speler Zitvolleybal en bestuurder bij de Nationale Invaliden Sportbond. In 1966 zelfs Nationaal kampioen geworden. Sinds 1980 internationaal bestuurslid van ISMGF, ISOD en TC member of ICC later IPC. In 1980 Zitvollleybal op de Paralympics geintroduceerd en in 1981 heb ik de Internationale Organization Volleyball for Disabled opgericht (WOVD ) , zodat ook de Zitvolleyball spelers een Internationale Kompetitie kregen, met een uniek internationaal profiel. Geen classificatie systeem.
Wat is jouw connectie met Sitting Volleyball?
Ik ben in 1961 Zitvolleybal gaan spelen. Ik was niet de beste speler, maar wel een keer Nationaal Kampioen. Nationaal in de jaren 70 als bestuurslid van de TC Zitvolleybal en Bestuurslid van de Nationale Invaliden Sportbond (de NIS) . Vanaf 1981 tot 2001 de oprichter en President van de World Organisation Volleyball for Disabled (WOVD)
Hoe ben je in contact gekomen met de sport waarbij mensen met een handicap betrokken zijn?
Ik was als coach en scheidsrechter en Westelijk bestuurslid betrokken bij de Nevobo. Iemand wees mij in 1961 er op dat hij Zitvolleybal had gezien en of dat niet iets voor mij was. Ik was gelijk enthousiast, dit was mijn eerste contact met gehandicaptensport
Wat is de belangrijkste bijdrage van Zit Volleybal in het leven van mensen met een handicap?
Sport is voor ieder mens belangrijk, vooral voor gehandicapten. In teamsport wordt je gestimuleerd door je teamgenoten, je ervaart respect, kritiek en vriendschap. Door het spel wordt je lichamelijk sterker, zodat ook je zelfvertrouwen toeneemt. De omgang met andere personen maakt de stap naar de maatschappij een stuk makkelijker en geeft je voldoende zekerheden om je rol in de maatschappij te spelen. Als coach en scheidsrechter in het Volleybal zag ik ook spelers met grote fysieke verschillen. Ik kwam ook spelers met een handicap tegen, die echter voor geen voorwaarde in de gehandicapten wereld wilde spelen. Het Beeld van gehandicapten sport was dus een grote belemmering. Door het medische beeld weg te nemen hoopte ik de Sport meer kans te geven. Mijn leuze werd internationaal : “In a good Team the weaker always gets stronger “ Zo heb ik in 1981 Sitting Volleyball Internationaal ontwikkeld. Verschillende fysieke beperkingen die elkaar krachtiger en socialer maken. Een vertrouwen in eigen kunnen krijgen en klaar voor een gelijkwaardige rol in de Maatschappij. De Sport vervult dus een belangrijke maatschappelijke functie, waarbij niet de handicap van de atleet centraal staat, maar juist de fysieke en mentale kracht. Dat is wat we met Sitting Volleyball hebben bereikt. Deze positieve rol werd internationaal door de spelers, coaches, scheidrechters, volleybal classifiers en bestuursleden opgepikt en met veel enthousiasme uitgedragen.
In de verschillende rollen die je speelde, hoe zie je de relatie van atleten met pijn bij het spelen van Sitting Volleyball?
Zitvolleybal is een Sport. Het is ook als zodanig ontwikkeld, het is de revalidatie ontgroeid. Een atleet die pijn ervaart , tijdens het sporten, zal zelf moeten kiezen in hoeverre die pijn hem belemmert om te trainen/spelen. Als mens heeft de sporter een eigen keuze en verantwoordelijkheid. In overleg met zijn arts zal hij zelf moeten bepalen hoe hij wenst door te gaan. Als Bestuurder ben ik daar niet bij betrokken. De praktijk heeft wel geleerd dat er regels zijn gesteld aan bepaalde medicatie. Hierdoor is mede de doping lijst ontstaan.
Wat was jouw bijdrage aan de creatie, verbetering en verspreiding van Sitting Volleyball?
Zitvolleyball werd reeds in 1956 ontworpen in Nederland en sindsdien in kompetitie verband gespeeld. In 1981 heb ik de Internationale “ World Organisation Volleyball for Disabled” opgericht en het classificatie systeem opgezet. Dit systeem is compleet anders dan bij de overige internationale gehandicaptensport federaties. Ik wilde in 1981 bij Zitvolleybal alleen een minimum handicap profiel , geschikt voor diegenen die het staande sporten werd ontraden op medische grond. Geen persoonlijke indeling in een handicapklas overeenkomstig b.e. die van “geamputeerden” . Zitvolleybal moest uit het medisch circuit , zoals de sporters het constant ervaren. De Zitvolleybal spelers en coaches waren er dankbaar voor. Het is één van de reden waarom het spel zo populair is geworden en ervaren wordt als echte Sport. Geen competitie die beïnvloed wordt door classificatie-regels, maar door getrainde atleten die elkaar beter laten worden. Mijn bijdrage hierin is geweest dat ik Bestuurlijk tegen alle internationale stromingen en medische invloed in heb vastgehouden aan ons Zitvolleybal concept.
Wat was de oorzaak dat de verspreiding van Zitvolleybal over de hele wereld versnelde?
De eerste stap was moeilijk. In 1981 moest ik 9 landen in Europa overtuigen dat het beter was in het vervolg Zitvolleybal te gaan spelen ipv het in alle landen verschillende “bal” spel wat er werd gespeeld. Het ging om de landen Germany, Belgium, Luxemburg, Sweden, Norway, Denmark, Finland, Switserland and Austria. Zij moesten stoppen met hun eigen “Fist bal”game, die zij sedert 1943 beoefenden. Een behoorlijk moeilijke stap uiteraard. Daarna was het mijn wens om met een eigen Zitvolleybal classificatie te spelen. Hierbij sloeg het open karakter van het spel goed aan en zelfs enthousiasme bij de sporters. Voor mij bepalend was dat de classificatie een Sitting Volleyball profiel Regel is, net als de Spelregels. Alleen het Volleyball Bestuur kon deze regel wijzigen of interpreteren en niet de classifiers en vooral Niet die van andere Organisaties.
De tweede stap was een internationaal Sportontwikkelings traject in 1986 van het “International Fund Sports Disableds”, waarvan ik TC boardmember was. Met dit project hebben wij Zitvolleybal wereldwijd kunnen uitdragen over de 4 continenten, waarbij wij zeker 110 landen hebben kunnen bereiken.
Ten derde : De beste promotie van Zitvolleybal werd vervolgens door de spelers gedaan, spelvreugde, sporttechnische hoogstandjes en attractief spel. Geen betere promotie mogelijk. Bovendien geen medische invloed.
Identificeer je Sitting Volleyball als een mechanisme voor sociale aspecten?
Zitvolleybal heeft alle mechanismen voor social inclusion. Het is een teamsport waarin verschillende type spelers een rol vervullen. Stimuleren, controleren, bekritiseren en respecteren.. Hierbij groeit : Eigenwaarde, zelfvertrouwen, contactuele aspecten. Zelfvertrouwen is de basis van goed sociale vaardigheden. Fysieke vaardigheden, mentale kracht en sociale karakter. Het is daarbij belangrijk het juiste Sport Beeld te laten zien en niet de handicap
Ben je van mening dat Sitting Volleyball een verandering in het paradigma is dat de sport voor mensen met een handicap eentonig, minder intens en onaantrekkelijk is voor het hedendaagse publiek?
Ja Zitvolleybal verandert zeker de kijk op gehandicaptensport. De nadruk wordt niet op de handicap gelegd maar op het technisch goede en attractieve vertoonde spel. Dit maakt het als “kijk” spel ook aantrekkelijk voor publiek en pers. Het fenomenale van het spel is dat de handicap geen rol speelt en zelfs onzichtbaar. Tijdens een pers meeting na de finale op een WK vroeg een journalist mij opeens hoe zit het toch met die classificaties bij gehandicaptensport. Ik vroeg hem hoeveel geamputeerden hij in de finale wedstrijd had gezien. Geen van de 15 aanwezige journalisten konden het juiste antwoord vinden. Het was ze Niet opgemerkt. Er zaten in de finale wedstrijd 5 been geamputerden in het veld. Dat was voor mij het signaal dat we goed bezig zijn. En verder wil ik geen commentaar geven hoe andere Internationale federaties hun classificaties inrichten. Constateer wel dat Wheelchair basketball en Wheelchair tennis grote internationale problemen ervaren om hun eigen sport beleid te realiseren. Deze attractieve sporten die , door medisch gesleutel, het Topsportbeeld beeld van onze Sport kunnen schaden.
Wat denk je over de uitdrukkingen "in Sitting Volleyball, hij die heeft twee benen heeft te veel benen"?
In Zitvolleybal zijn de bovenste extremiteiten eigenlijk belangrijk. Die heb je nodig om Volleybal te spelen en tegelijk je te verplaatsen in het veld. Een belangrijke dubbel rol . De onderste extremiteiten spelen daarbij eigenlijk een hinderlijke rol. Hoe gezonder , langer en strammer je benen des te meer problemen je hebt. Lage verdediging en verplaatsen, die benen zitten in de weg of zijn een vreselijke ballast. Met een been amputatie of verlamming ben je dus echt in het voordeel. Toch heb ik de speler met 2 benen niet in gebruikelijke Classificatie “bescherming” genomen. Nee een sporter moet door de coach op zijn technische waarde worden gekozen en niet op grond van zijn handicap indeling. Dat is protectionisme en hoort niet in de sport. Het is schadelijk voor het beeld van de gehandicapte athleet, dat anderen constant het beeld van de handicap blijven benadrukken. Dit vooral tot grote irritatie van alle Top sport atleten . Handicap tonen en benadrukken hoort thuis bij Fondsen verwervende Stichtingen.
Wat zijn de redenen waarom Sitting Volleyball is uitgegroeid tot een populaire sport?
Ik vind dat Zitvolleybal het meest lijkt op Sport. Sport zoals al jaren door de niet gehandicapten wordt beoefend. Geen arts op de rand van het veld maar een Coach ! Geen handicapclassificaties die je eerst moet ondergaan om aan een sport te mogen deelnemen. Meedoen zonder drempel, dat is het motto. Samen sporten met je eigen vrienden en familie in je eigen omgeving. De spelregels zijn niet moeilijk (alleen een net en bal) met wedstrijden geen medische keuringen. Voor internationaal spelen slechts één keer een keuring om je profiel vast te stellen en verder alleen een arts of fysio voor blessure behandeling. Nationaal is deze sport vrij voor iedereen. Internationaal één simpele keuring waaruit blijkt dat je “staande” niet kan of mag sporten. Deze keuring mag dan alleen door een WPV gekwalificeerde classifier gedaan worden. En is dan geldig voor alle Internationale Kompetities, zonder uitzondering.
Wat is de essentie in de periode van haar oprichting, de huidige evolutie en het toekomstperspectief van Sitting Volleyball?
Ik ben nog steeds ervan overtuigd dat de essencie van Zitvolleybal ook zit in de samenstelling van het Team. Die wordt bepaald door de coach op basis van de technische kwaliteiten van een sporter. De coach heeft een vrije keuze uit een grote groep Zitvolleyballers, die niet verdeeld is in verschillende handicap vereisten. Dit is een echte wedstrijd Sport benadering. Zitvolleybal is niet gericht op de handicap maar op Sport beleving. De handicap is totaal ondergeschikt. Dat wordt door de spelers ook zo ervaren. In mijn 60 jaar ervaring heb ik nog nimmer een klacht van een speler ontvangen over het samen spelen met andere handicaps. De laag drempelige toegang geeft de sporter eindelijk het gevoel uit de medische revalidatie te stappen. Het toekomstige perspectief zal blijven bewijzen dat deze benadering de juiste is gebleken. Iedereen heeft recht op sport, daar moeten we voor zorgen, maar niemand heeft RECHT op internationale sport en zeker niet alleen door de mate van zijn handicap . Dan moet je top sporter zijn. Het toepassen van een puntensysteem voor een speler is discriminerend en verplicht coaches een team op handicap samen te stellen niet op basis van kwaliteit. In 1981 wees ik de landen al op de grote groep permanente sport gehandicapten. Deze groep wordt door iedereen genegeerd. De FIVB doet niets voor die duizenden die afhaken in het Volleybal door een permanente zware blessure, waardoor “staand “ sporten onmogelijk wordt gemaakt. Deze groep behoort zeker tot de doelgroep bij Zitvolleybal in bijzonder. Het is onbegrijpelijk dat de bestaande Internationale Gehandicaptensport Organisaties zo dogmatisch en angstig nog steeds de 4 oude diagnose groepen als leidend blijven vasthouden. In vraag 10 is al aangegeven dat de sportgehandicapten zondermeer moeten worden ingepast. In samenwerking met de FIVB is Zitvolleybal dan niet alleen de meest populaire sport maar wordt gelijk de meest grote en invloedrijke sport voor atleten met een beperking.
Welke boodschap wil je sturen naar de vrouwen Sitting Volleyball atleten uit Brazilië?
Helaas heb ik de spelers en speelsters van Brazilie nooit kunnen ontmoeten maar wel op video kunnen bewonderen. Ben zeer onder de indruk van het hoge niveau , enthousiasme en de behaalde resultaten van zowel de vrouwen als de mannen. Het succes ligt in het Beleid van de Bond. Hier is gekozen voor een professionele bestuurlijke en technische Volleybal begeleiding . En zie een fantastische resultaat. Dit beeld geldt ook voor Italie, die koos ook die weg. Ik wens alle spelers veel succces en plezier met Zitvolleybal. De ervaringen met Zitvolleybal zullen je maatschappelijk veel steun geven en je sterk maken en vooral veel vrienden opleveren.
Persoonlijke opmerkingen: In het begin van de jaren 90 had ik verschillende ontmoetingen met Acosta (FIVB) en Samaranch (IOC). Ik vroeg ze naar hun positie in de Sport voor mensen met een beperking / handicap. Mijn probleem met de Internationale Sportfederaties is dat ze geen alternatief of een activiteitenprogramma hebben voor atleten die de Organisatie moeten verlaten vanwege een sportblessure. De Federaties laten gewoon duizenden leden vrij en ze aan hun lot over. Ik heb ze gevraagd na te denken over de verantwoordelijkheid die sportorganisaties ook moeten dragen. De rolverdeling is helaas voortgezet, de samenwerking kan nog steeds veel beter.
Sedert 1976 heb ik mij verdiept in de Internationale classificatie systemen. In mijn wedstrijdsport belevenis ervoer ik veel discriminatie en obstakels in de internationale gehandicaptensport. In de individuele sporten oneindig veel klassen, zodat van wedstrijd bijna niet gesproken kon worden. In teamsport een puntensysteem, die coach verplichte bijna om naast de beste ook de zwakste te laten spelen. Deze speler werd door het systeem beschermd en voorgetrokken. Inspanning en harde training was niet noodzakelijk. Het systeem gaf hem een plek. Bovendien vonden de Internationale Federaties dat de handicap altijd "zichtbaar" moest zijn voor publiek en media. In 1980 heb ik mijn ideeën besproken met de deelnemende landen in de Paralympics Arnhem. Ik werd verzocht een model te ontwerpen voor de toekomst van Zitvolleybal internationaal. In 1981 Stelde ik de Landen voor om, naast de Zitvolleybal spelregels , internationaal te gaan sporten met alleen een minimum handicap profiel. Uitgangspunt was dat de speler een sport niet “staand” kan beoefenen om medische reden.
Dit was internationaal in de gehandicaptensport ongekend en moeilijk te accepteren . Ik volharde echter in mijn visie en standpunt. Dit resulteerde dat de internationale Board meetings, die ik sinds 1980 bijwoonde, stevigere en fellere wedstrijden waren, dan die van de sporters op het speelveld . Dat moge duidelijk zijn. Dat mijn idee over Zitvolleybal en de internationale ontwikkeling ervan zo is aangeslagen geeft mij hoop voor de toekomst, zodat het Beeld van de sport voor gehandicapten recht doet aan wat het werkelijk is: Top wedstrijd Sport.
Follow Us
